تلخی این قند | آیا شیرین‌کننده‌های مصنوعی بی‌خطرند؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ پاتیل بزرگی را پر از شیر کرده‌است و چند کیسه شکر را درون آن خالی می‌کند. از یک ناظر می‌خواهد شیرینی شیر را بچشد. پاتیل بزرگ دیگری را به‌همان اندازه از شیر پر می‌کند و درون آن یک قاشق غذاخوری قند مصنوعی می‌ریزد و بازهم از ناظر می‌خواهد آن را هم بچشد و نظرش را بگوید.

بدون آنکه چیزی بگوید از تعجبی که در چهره‌اش نقش بسته می‌توان نتیجه این مقایسه را فهمید. شیری که با قند مصنوعی شیرین شده‌است، قابلیت خوردن ندارد. این آزمایشی است که چندسال پیش یکی از کارخانه‌های صنایع‌غذایی در مقابل دوربین‌های رسانه‌ای انجام داد تا به مشتریان خود اطلاعات بیشتری درباره شیرین‌کننده‌های مصنوعی بدهد. 

آدامس‌های بدون قند، آبنبات‌های ویژه دیابتی‌ها و نوشابه‌های رژیمی نمونه‌ای از این خوراکی‌ها هستند که این روز‌ها با تکیه بر اینکه قند طبیعی ندارند و سبب چاقی و اضافه‌وزن و افزایش قندخون نمی‌شوند، طرف‌داران زیادی پیدا کرده‌اند. مطلبی که راستی و درستی آن هرازگاهی با خبری زیرسؤال می‌رود و شک به‌جان مصرف‌کنندگان این محصولات می‌اندازد. موضوعی که می‌خواهیم امروز قدری درباره آن باهم صحبت کنیم.

قند؛ طبیعی یا مصنوعی؟

شیرین‌کننده‌های طبیعی یا مغذی:

با وجود دارا بودن کربوهیدرات، خواص مفید زیاد دیگری دارند، مانند گلوکز، فروکتوز، مالتوز، شربت یاکون و شیره افرا

شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا غیرمغذی:

در آزمایشگاه‌ها تولید و از آنها برای افزودن طعم شیرین به‌جای قند‌های طبیعی به محصولات مختلف استفاده می‌شود، مانند؛ سپارتام، ساخارین، اریتریتول و سوکرالوز

کاربرد قند‌های مصنوعی

• دارو‌ها
• برای بهترکردن طعم دارو‌های تلخ و بدخور به‌ویژه برای کودکان
• موادغذایی
• در بیشتر موادغذایی مانند پودینگ، انواع کیک و شیرینی، مربا و ژله و کنسرو‌ها
• محصولات بهداشتی
• برای طعم‌دار کردن محصولاتی مانند خمیردندان‌ها

مزیت قند‌های مصنوعی

• کمک به مدیریت وزن با کالری کم‌
• کنترل قندخون و دیابت
• حفظ سلامت دندان‌ها
• پایداری بیشتر در برابر حرارت زیاد و نگهداری
• مقرون به‌صرفه بودن
• کنترل بهتر طعم و فرمولاسیون مواد

۶۰۰۰ محصول

در تولید بیش از ۶۰۰۰ محصول در سراسر دنیا از شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده می‌شود.

منع مصرف

دیابتی‌ها، کودکان، زنان باردار، مادران شیرده، افرادی که تشنج می‌کنند و مبتلایان به میگرن باید در مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی احتیاط و پیش از استفاده حتما با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.

ضرر قند‌های مصنوعی

مشکلات گوارشی

یکی از شایع‌ترین ضرر‌های استفاده از شیرین کننده‌های مصنوعی مشکلات گوارشی مانند نفخ و اختلال در عملکرد روده‌هاست.

حساسیت‌ها و واکنش‌های آلرژیک

برخی افراد نسبت به این مواد حساسیت نشان می‌دهند، مانند آسپارتام که سبب سردرد، سرگیجه و مشکلات گوارشی می‌شود.

افزایش اشتها

برخی تحقیقات ثابت کرده‌است شیرین‌کننده‌های مصنوعی سبب افزایش اشتها می‌شوند. چیزی که مصرف‌کننده‌ها به‌دنبال آن نیستند.

سندرم متابولیک

مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی احتمال ابتلا به سندرم متابولیک مانند فشارخون بالا، قندخون بالا، چربی اضافی شکم و چربی خون غیرطبیعی را در برخی افراد افزایش می‌دهد.

تغییر در میکروبیوم روده

برخی تحقیقات نشان می‌دهد مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند سبب مختل شدن عملکرد باکتری‌های مفید روده و مشکلات گوارشی و التهاب شود.

ابتلابه سرطان

شیرین‌کننده‌های مصنوعی سبب ابتلابه سرطان نمی‌شوند ولی مصرف بیش از اندازه آنها احتمال ابتلابه سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.

در ادامه حتما بخوانید درباره توصیه‌های غذایی کارشناس‌نماها در فضای مجازی | تغذیه زرد

یک هشدار جدی!

تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد بین استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی و برخی بیماری‌ها در حیوانات آزمایشگاهی رابطه وجود دارد ولی این ارتباط هنوز بین انسان و این بیماری‌ها تأیید نشده‌است. بااین همه، نگرانی‌ها همچنان از سلامت کامل این محصولات وجود دارد و نمی‌توان به آنها اطمینان کامل کرد. این پژوهشگران چند دلیل مهم برای این نگرانی‌شان بیان می‌کنند:

شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند اعتیادآور باشند، چون تا ۲۰ هزار برابر شیرین‌تر از قند طبیعی هستند و با گذشت زمان جوانه‌های چشایی زبان را تغییر می‌دهند و سبب کاهش حساسیت به غذا‌های شیرین می‌شوند.

این شیرینی‌های مصنوعی سبب می‌شوند تا غذا‌های مغذی مانند میوه‌ها و سبزیجات به‌ویژه برای بچه‌ها بی‌مزه به‌نظر برسند و فرد به‌جای آنها به سمت مصرف بیشتر این شیرین‌کننده‌ها و کربوهیدرات‌ها برود.

اعلام عمومی بی‌خطر بودن این شیرین‌کننده‌ها مردم را به این نتیجه می‌رساند که می‌توانند بدون دغدغه و درمیزان زیاد از آنها استفاده کنند. درحالی‌که معمولا هیچ ماده‌غذایی فراوری شده‌ای سالم و سازگار با بدن انسان نیست.

بیشتر پژوهش‌های سازمان‌های استاندارد غذایی مبتنی بر بی‌خطر بودن آن ماده غذایی در کوتاه مدت است و آثار بلندمدت آن بر روی باروری، رشد جنین، سرطان‌زایی، جهش ژنتیکی، سیستم عصبی و قلبی‌عروقی و دیگر اندام‌ها دیده نمی‌شود.

صنعت تولید شیرین‌کننده‌ها در جهان بسیار پردرآمد است و این موضوع می‌تواند برروی نتایج مطالعات تأثیرگذار باشد، چون بسیاری از مطالعات درباره ایمنی این محصولات را شرکت‌های تولیدکننده آن انجام می‌دهند.